Nergis: Narsisizim

Geçmişten gelen, bir şeylere anlam katan hikayeleri dinlemeyi çok severim. Mitoloji sever biri olarak da efsanelere aşırı düşkünüm. Yunan mitolojisiyle ilgili birden çok kitap okudum ve birçok hikaye dinledim. Bu hikayelerden birisi de Narkissos (Narcissus) ‘ un hikayesi. Bir çırpıda sıkılmadan okuyacağınızı düşünüyorum.

Hikayemizin ilk kahramanı Echo. Efsaneye göre Echo, güzeller güzeli bir su perisi. Ancak bu güzelliğin bir de kusuru varmış, çok konuşması. Gevezeliğiyle herkesi çileden Echo’ ya, Zeus’ un karısı tanrıça Hera bir ceza vermiş. Bir daha asla kendi adına konuşamayan Echo, her duyduğunun sadece son sözlerini tekrar edebilen birine dönüşmüş. (İlk kıssadan hisse; Eko, yankı terimi buradan gelmektedir.)

Rivayet şöyledir ki bir gün Ekho, her kızın aşık olabileceği yakışıklılıktaki Narkissos’ u görür. Narkissos, nehir tanrısının oğludur. Narkissos’a kendisini hiçbir şekilde görmemesi halinde uzun bir hayat süreceği söylenir. Narkissos’ a aşık olan Echo, ne yaptıysa da aşkına karşılık bulamamış. Üzülen, gururu kırılan Echo bir içine kapanır ve sonrasında ölür. Geriye sadece yankılar kalır.

Echo’ nun bu haline üzülen Tanrılar, Narkissos’ a bir ceza verirler ve onu kendi görüntüsüne aşık ederler. Narkissos’ un kendine aşkı ise şöyle anlatılmıştır.

“Berrak bir pınar vardı ormanın derinliklerinde; ona ulaşan ne bir çoban, ne bir sürü, ne vahşi bir hayvan, ne ağaçtan düşen bir dal ve ne de tek bir kuş bile yoktu onun sükûnunu bozan. 

Bir yaz günü, yine ormanda avlanırken Narkissos, bu pınarı gördü birden. Uzandı kıyısına ve başını uzattı pınara susuzluğunu giderirken. Ve birden sudaki aksini görüp, donakaldı hayretten! Suda, muhteşem güzel biri vardı kımıldamaksızın kendine bakan, içindeki ateşi tutuşturan, onu aşkla coşturan ve kendini arzulatan. Ama dokunmak için ellerini suya her daldırdığında, suda hareler oluşturup, onu görünmez yapan.”

Yansımadaki görüntüye aşık olan Narkissos hiçbir şey düşünemez olur. Yemeden içmeden kesilir, suyun başından ayrılamaz ve günlerce kendini hayran hayran izler. Ta ki ona kavuşmak için suya düşene kadar. Narkissos’ a mezar olmuştur bu aşkı. Ölü bedeninden ise kökler çıkar ve bir çiçek açar. O çiçeğe Narkissos anısına aynı ismi vermişlerdir, Nergis. (Latince: Narcissus)

İşte bir kişisel bozukluk olan Narsisizm, kişinin kendini aşırı beğenme hastalığı, bu hikayeyle beraber anlam kazanmaktadır. Hikayeden geriye kalan sembol ise Nergis çiçeği...