Dr. Jekyll ve Bay Hyde

Psikolojiyle çok ilgilenen bir değilim. Ama son okuduğum kitap bende bazı şeyleri hayal ettirdi. O kitap Dr. Jekyll ve Bay Hyde.

Eğer bu kitabı ilerde okumayı düşünüyor ve spoiler almak istemiyorsanız yazıyı daha sonra da okuyabilirsiniz.

Sizce tamamıyla iyi veya kötü bir insan var mıdır? Yani "o çok iyi biridir" diyebildiğimiz bir insan, gerçekten aklında hiçbir kötülük olmayan insan mıdır yoksa bunları çok iyi bastırabilen bir insan mı?

Tahminimce saf iyilik veya saf kötülük diye bir şey yoktur, tıpkı meşhur Yin Yang felsefesi gibi.

Eminim ki hepimiz iyi insanlarız ancak bazı anlarda bazı şeyleri bastırabildiğimiz için böyleyiz. Psikolojide İd-Ego-Süper Ego olarak bildiğimiz şey buraya tekâmül ediyor işte. Bilinç dışı nitelendirilen dürtüleri toplum baskısıyla, dışlanma korkusuyla veya utanç duygusuyla bastırmaya çalışıyor insanoğlu.

İskoçyalı yazar Robert Louis Stevenson'ın 1886 yılında yayımladığı kitap tam olarak bu konuyu ele alıyor. Jekyll adındaki ünlü doktor gayet neşeli, iyilik sever ve mesleğinde oldukça başarılı biridir. Ancak içinde bazı anlarda bastırmakta zorlandığı dürtülerin farkındadır. Onu şiddete yönlendiren bu dürtülerin bir gün itibarını zedelemesinden ise oldukça korkmaktadır.

Yaptığı çalışmalar sonucunda tüm bilinç dışı dürtülerini ayrı bir bedene aktarmayı başarmıştır. Onu utandıran, sürekli bastırmaya çalıştığı tüm arzular artık Hyde adını verdiği bir insan vücudunda toplanmıştır. Jekyll’ nin ruhu iki beden arasında gidip gelmektedir. Doktor bedeni çok saygın birisiyken Hyde adeta bir canavardır, toplum tarafından sevilmeyen ve korkunç suçlar işleyen bir canavar.

Sizce Hyde’ ın yarattığı tüm kötülükler Dr. Jekyll’ i nasıl etkilemiştir? Bundan bir sorumluluk mu duymuştur yoksa bu zamana kadar cesaret edemediği şeyleri yaşamaktan dolayı haz mı almıştır?

Son olarak kendinizi düşünmenizi istiyorum, bilinç dışı dürtülerinizi. Aşırı uç şeyler düşünmenize gerek yok aslında kurtulmak istediğiniz kötü özellikleriniz olabilir. Tüm bu özellikleri barındıran kanlı canlı bir insan sizce nasıl biri olurdu? Bu insanın yaşadığı şeyler sizde ne hissettirirdi?